Staat van de Veiligheid 2018: intensivering toezicht gewenst
Nieuws van het LEC BrandweerBRZO, september 2019
In juli heeft staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat de rapportage de ‘Staat van de Veiligheid Brzo-bedrijven 2018’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Uit de rapportage blijkt dat het aantal overtredingen weliswaar is gestegen ten opzichte van 2017, maar dat daarbij (net als in de vorige rapportage) wel overwegend sprake is van overtredingen in de lichte categorie. Blijvende aandacht voor de veiligheid bij Brzo-bedrijven voor met name veiligheidsbeheerssystemen blijft noodzakelijk, stelt de staatssecretaris vast.
De ‘Staat van de veiligheid 2018’ is de zesde jaarreportage die is uitgebracht. Ook BRZO+ en het LEC BrandweerBRZO hebben weer input geleverd voor het document, met respectievelijk de Brzo-monitor 2018 en de stand van zaken met betrekking tot bedrijfsbrandweeraanwijzingen.
In 2018 telde Nederland 396 Brzo-bedrijven, waarbij het aantal hogedrempelinrichtingen licht is gestegen ten opzichte van 2017. Dat geldt ook voor het aantal overtredingen. Afgelopen jaar werden ruim 500 inspecties uitgevoerd bij in totaal 380 bedrijven. Er werden 755 overtredingen geconstateerd tegenover 665 in 2017. Slechts in één geval was sprake van een dusdanig onveilige situatie dat daarop direct is ingegrepen door het bevoegd gezag. Bij 73 bedrijven werden één of meer middelzware overtredingen geconstateerd en bij 143 bedrijven was uitsluitend sprake van overtredingen in de lichtste categorie. Bij 163 bedrijven werden geen overtredingen geconstateerd. De veiligheidsregio’s namen deel aan 94 procent van de aangekondigde inspecties.
Er was één ‘groot’ incident, waarbij als gevolg van een ammoniakemissie zeventien medewerkers onwel werden. Dat incident wordt onderzocht door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De meeste overtredingen zijn geregistreerd in de branches metaal, afval, fijn- en bulkchemie. Die bedrijvencategorieën krijgen daarom dit jaar extra aandacht in het inspectieprogramma van de Brzo-partners.
Uit een meerjarige analyse van incidenten bij Brzo-bedrijven blijkt dat tekortkomingen in veilige procesbeheersing en het tijdig en adequaat herstellen van afwijkingen en gebreken in veel gevallen een rol speelde. Ook de controle op de exploitatie via het veiligheidsbeheerssysteem schoot in veel gevallen tekort. Gevaren en risico’s waren wel bekend, maar er werden geen adequate maatregelen getroffen. Voor het verder verbeteren van de veiligheid moet volgens de staatssecretaris worden bekeken of de instrumenten voor veiligheidsbeheersing door bedrijven wel goed worden gebruikt. De bewindsvrouw wil ook het toezicht door de Inspectie SZW intensiveren om betere naleving van de wet- en regelgeving te bevorderen. Verder vraagt zij van de BRZO+ partners om tijdens Brzo-inspecties meer aandacht te besteden aan de risico’s van chloor, zoutzuur en waterstof en aan de elektriciteits- en noodstroomvoorziening bij Brzo-bedrijven.
Stand van zaken bedrijfsbrandweeraanwijzingen
Het LEC BrandweerBRZO heeft ook dit jaar weer de stand van zaken van de bedrijfsbrandweeraanwijzingen in Nederland in beeld gebracht: inmiddels is voor 323 Brzo-inrichtingen een beoordeling van de noodzaak voor een bedrijfsbrandweer uitgevoerd. Voor 97 bedrijven heeft in de loop der jaren een daadwerkelijke aanwijzing plaatsgevonden en in 226 gevallen heeft het bevoegd gezag besloten dat geen bedrijfsbrandweer nodig is. Bij 69 bedrijven loopt de bedrijfsbrandweerprocedure nog of moet deze nog worden opgestart. Dat een groot aantal bedrijven niet wordt aangewezen, komt met name doordat zich geen geloofwaardige scenario’s kunnen voordoen die leiden tot schade buiten de inrichting. Er zijn ook gevallen waarbij geloofwaardige incidentscenario’s worden afgedekt met stationaire installaties, die in de omgevingsvergunning worden voorgeschreven. De aanwijstrajecten voor bedrijfsbrandweerplicht zijn voor de veiligheidsregio’s een continu proces, omdat er ieder jaar nieuwe Brzo-bedrijven bijkomen en er anderzijds ook bedrijven weg vallen of hun status als Brzo-inrichting verliezen. De actuele stand van zaken is met de Staat van de Veiligheid 2018 aangeboden aan de Tweede Kamer.