LASTFIRE Foam Summit: Geen ‘one size fits all’ oplossing voor fluorvrij schuim
Nieuws van het LEC BrandweerBRZO, oktober 2021
De schuimtransitie was het leidende thema tijdens de LASTFIRE Foam Summit, die van 15 tot 17 september 2021 in Parijs werd gehouden. Vanuit Nederland namen vertegenwoordigers van onder andere het LEC BrandweerBRZO, de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en de Gezamenlijke Brandweer Rotterdam aan het programma deel. Zij haalden de laatste internationale kennis op omtrent de transitie van fluorhoudend naar fluorvrij schuim en zagen ook enkele praktijkdemonstraties met fluorvrij blusschuim op het GESIP brandweertrainingscentrum in Vernon.
De openingsspeech van Valentina Bertato, policy officer bij de Europese Commissie, liet aan duidelijkheid niets te wensen over: op termijn wordt het gebruik van PFAS in blusschuimconcentraat volledig verboden. Het verbod past in de ambities van de Europese Commissie voor een gifvrij Europa. Toch klonk er vanuit de kring van schuimfabrikanten voor de korte termijn hoop dat het gebruik van fluorhoudend blusschuim gedurende een nog vast te stellen overgangsperiode toegestaan zal blijven voor de grootste en moeilijkst te bestrijden industriële brandscenario’s. De lobby van de schuimindustrie lijkt effect te hebben.
Léon Labree (VRR) en Jan Meinster (LEC BrandweerBRZO) blikken terug op een interessant symposium van de internationale koepelorganisatie voor tankbrandpreventie en –bestrijding. “De kernboodschap van het symposium was dat de transitie naar fluorvrij schuim een complex proces is, dat niet moet worden onderschat”, reflecteert Jan Meinster. “Brandweerorganisaties moeten op basis van hun risicoprofiel en reële brandscenario’s een grondig plan maken voor het overstappen op fluorvrije schuimsoorten, waarbij ook de schuimfabrikanten en leveranciers van brandweermaterieel intensief betrokken dienen te worden. Met een goed gezamenlijk ‘Management Of Change’ protocol kunnen onaangename verrassingen (en risico’s!) worden voorkomen, zoals schuimconcentraat dat in een bepaald type pomp of mengsysteem geen goed schuim produceert. Een andere duidelijke boodschap die de sprekers van LASTFIRE en schuimfabrikanten meegaven was dat een ‘one size fits all’ oplossing voor de transitie niet bestaat. Er is niet zoiets als één universeel type fluorvrij blusschuim dat hetzelfde kan als de tot dusver gebruikte universele PFAS-houdende blusschuimmiddelen. Dit is echter niet anders dan bij de fluorgebaseerde schuimconcentraten. Voor verschillende groepen chemicaliën en koolwaterstoffen moeten specifieke schuimsoorten worden ontwikkeld, getest en gecertificeerd volgens vastgestelde standaarden zoals de NEN en NFPA.”
Léon Labree vult aan dat fabrikanten tijdens de foam summit in Parijs verschillende schuimproducten, pompen en mengsystemen presenteerden, waarmee naar hun mening goed geaspireerd blusschuim kan worden geproduceerd. “Op het test- en trainingscentrum van GESIP in Vernon werden die toepassingen op dag twee tijdens een praktijkprogramma ook gedemonstreerd op plasbranden van circa 100 vierkante meter. Hoewel het om beperkte praktijkdemonstraties ging, zag je een mooie uitvloeiing van het schuim; een belangrijke eigenschap waarop we letten bij de schuimtransitie. Fluorvrij schuim moet belucht worden opgebracht en dan is de kwaliteit van de schuimdeken en in het bijzonder de grootte van de schuimbellen heel belangrijk. Op de demonstratiebrandhaarden werkte dit schuimmiddel goed, maar er zijn nog wel wat mitsen en maren die verder moeten worden onderzocht. Zoals de toepassing op vloeistofplassen van grotere omvang en dikte.”
Tijdens het symposium werden ook Nederlandse ervaringen met de schuimtransitie belicht voor de internationale deelnemersgroep. Arjan Bruinstroop vertelde hoe de luchthavenbrandweer van Schiphol Airport de transitie heeft aangepakt, in combinatie met de aankoop van de nieuwe crashtendervloot die het korps vorig jaar in gebruik heeft gesteld. Op het congres kwam ook het thema ‘reiniging van systemen’ uitgebreid aan bod. Als de transitie naar fluorvrij schuim wordt doorgevoerd met behoud van bestaande voertuigen en materialen, moet die hardware grondig worden gereinigd om emissie PFAS in achtergebleven schuimresten in tanks, pompen en leidingen te vermijden. Een intensief en kostbaar proces, maar noodzakelijk om de transitie binnen de regelgeving van de EU verantwoorde te kunnen uitvoeren, bleek uit de bijdragen van internationale specialisten over dit thema. Het is nog wel zoeken wanneer schoon volgens de Europese wetgever schoon genoeg is.
Het programma in Parijs werd afgesloten met een kennisquiz om bij de deelnemers te peilen wat zij van de sprekers en demonstraties hadden opgestoken. De uitslag was een positieve verrassing van de delegatie van het LEC BrandweerBRZO en de VRR. Jan Meinster en Léon Labree hadden de hoogste score en mochten bij de afsluiting een prijs in ontvangst nemen, uitgereikt door LASTFIRE-vertegenwoordigster Eleanor Lister. Meinster en Labree gaan tijdens de netwerkdag van het LEC BrandweerBRZO op 11 november verder in op de resultaten van de LASTFIRE Foam Summit.