De lessen van een ‘onzichtbare brand’

Nieuws van het LEC BrandweerBRZO, juli 2017

De methanolbrand bij Caldic in Rotterdam-Europoort in de zomer van 2016, bevatte leerzame lessen voor de tankopslagbranche en de brandweersector. De Gezamenlijke Brandweer heeft deze lessen onder andere gedeeld tijdens een informatiebijeenkomst voor aangesloten bedrijven over de PGS 29 afgelopen voorjaar. Hoe complex het blussen van een ‘onzichtbare brand’ kan zijn…

Het was een incident met een merkwaardig karakter. De daverende explosie van de methanoltank was tot in de verre omtrek van Europoort te horen, maar omdat methanol met vrijwel onzichtbare vlamverschijnselen en zonder rook verbrandt, waren er in de omgeving geen zichtbare effecten. Daardoor was er in de media weinig aandacht voor het incident, dat dankzij de combinatie van goede preventieve voorzieningen van het bedrijf en adequaat optreden van de Gezamenlijke Brandweer bovendien relatief snel bedwongen was.

Maar door het onzichtbare vuur was het wel een incident met bijzondere uitdagingen voor de brandbestrijders. De aanwezige vaste schuimblusinstallatie in de tank bluste een groot deel van de vlammen, maar bij het volledig doven van alle brandhaarden op het vloeistofoppervlak was de brandweer volledig afhankelijk van de inzet van een warmtebeeldcamera op een helikopter van de Luchtvaartpolitie. Alleen dankzij die beelden konden de vuurhaarden op de vloeistof langs de tankwand worden waargenomen en kon het effect van de blusacties met schuimkanonnen worden beoordeeld. Hiervoor leverde de politiehelikopter urenlang ondersteuning. Onmisbare hulp, want voor de brandweerfunctionarissen op de grond was niet te zien wat zich precies in de tank afspeelde.

Dat de ‘semi-subsurface’ schuimblusinstallatie die na de explosie door Caldic werd geactiveerd een groot deel van de brand bluste, toont aan hoe belangrijk een solide brandblussysteem op opslagtanks in de praktijk is. Ondanks het feit dat een leiding van de blusinstallatie beschadigd raakte door het weggeslingerde tankdak en een deel van het schuim zijn doel niet bereikte, heeft de installatie toch zijn werk gedaan.

Het weggeslingerde tankdak was een les op zichzelf, een scenario dat eigenlijk niet mocht worden verwacht omdat de scheurnaden op tanks met een vast dak zijn bedoeld om het tankdak op de tank te houden. Het is volgens de GB een geluksfactor dat het tankdak niet op naastgelegen tanks terecht is gekomen en zo voor verdere escalatie zorgde.